Akty prawne regulujące montaż i użytkowanie rusztowań:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. 2003 nr 47 poz. 401), (do pobrania Rozporządzenie)
- Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650z póź. zm). (do pobrania Obwieszczenia)
- Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. 2018 poz. 583). (do pobrania Obwieszczenia).
-
Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U. 2018 poz. 583). (do pobrania Obwieszczenie).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.
Po ukończeniu szkolenia i po zdaniu egzaminu przed komisją powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie montażysta otrzymuje świadectwo oraz uzyskuje wpis do książki operatora. książeczkę operatora. Wzór jak niżej z wpisem, o którym mowa powyżej.
Jak wynika z przepisów uprawnienia w/w są na montaż i demontaż rusztowań metalowych. W takim razie pytanie o rusztowania drewniane. Kto może dokonywać ich montażu i demontażu?
![]() |
Rusztowanie drewniane wyglądające na poprawnie zmontowane. |
![]() |
|||||||||||||||||
Rusztowanie drewniane wyglądające na niebezpieczne |
![]() |
Rusztowanie drewniane wyglądające na niebezpieczne |
Tak naprawdę uprawnień do montażu i demontażu rusztowań drewnianych nie regulują polskie przepisy. Jedyne co mogę podpowiedzieć kto powinien montować rusztowania drewniane to doświadczony cieśla budowlany.
A co z rusztowaniami tego typu jak niżej:
![]() |
Rusztowanie z bambusa |
![]() |
Rusztowanie z bambusa |
![]() |
Pan instruktor – monter rusztowań |
Pomocnik montera rusztowań nie może montować / demontować rusztowania – wykonuje prace pomocnicze (ręczne / mechaniczne prace transportowe).
Wymagania formalno-prawne:
- Orzeczenie lekarskie – praca na wysokości > 3m.
- Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku „Pomocnik montera rusztowań”.
- Pisemny zakres obowiązków.
- Szkolenia bhp (Instruktaż stanowiskowy dla stanowiska „Pomocnik montera rusztowań”).
- Pomocnik montażysty rusztowań może przebywać na nieodebranym rusztowaniu, lecz wyłącznie na wyraźne polecenie i odpowiedzialność brygadzisty.
- Pełne wyposażenie w środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed upadkiem z wysokości.
- Przebywanie na całkowicie zabezpieczonym poziomie konstrukcji rusztowania.
Kolejne pytanie, które nasuwa się przy montażu rusztowań, to czy każde rusztowanie metalowe wymaga posiadania uprawnień od montażysty.
Rusztowanie, które widać na rysunkach i zdjęciu powyżej to rusztowanie podporowe, inne nazwy tej konstrukcji to podpory mostowe, czy podpory szalunkowe. W grudniu 2011 r. przy demontażu podpór mostowych, podobnych jak na powyższym zdjęciu nastąpił wypadek. Belka mostowa leżąca na koronie podpory podczas demontażu niewłaściwie była transportowana i przycisnęła i złamał nogę pracownikowi będącemu na górze tej korony. Dwóch biegłych sądowych jeden z Warszawy (tam był wypadek), oraz w późniejszym etapie postępowania Sądowego drugi biegły z Krakowa (siedziba pracodawcy, którego pracownik uległ wypadkowi) brnęli w swoich opiniach, że pracownicy demontujący tą konstrukcję nie posiadali odpowiednich kwalifikacji – nie posiadali uprawnień montera rusztowań. Co moim zdaniem nie miało formalnie sensu, ponieważ to „rusztowanie”, a w zasadzie ta podpora nie była rusztowaniem zgodnie z definicją rusztowania. Dopiero w 2014 r. wpadłem na pomysł, aby w obronie klienta Pani adwokat wystąpiła do Sądu, aby zapytał Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, czy do konstrukcji, przy demontażu której doszło do wypadku potrzebne są uprawniania montera rusztowań. Odpowiedź pierwsza z Instytutu była wymijająca, jedna nie dawałem za wygraną i po doprecyzowaniu odpowiedź przyszła zadowalająca dla mnie i dla mojego klienta. Do montażu i demontażu tego typu konstrukcji nie trzeba uprawnień, ponieważ program szkoleń montażystów rusztowań nie obejmuje tego typu konstrukcji.
Konstrukcja na zdjęciu wygląda jak rusztowanie przejezdne. Jednak to nie rusztowanie przejezdne tylko konstrukcja wymagająca uprawnień nadanych przez Urząd Dozoru Technicznego (prawdopodobnie do obsługi dźwigników o ruchu prostoliniowym przenośnym).
W wersji polskiej instrukcji tej konstrukcji napisano, iż jest to samowznosząca platforma lub w innym miejscu platforma Razor Deck. jednak uważny czytelnik zauważy na końcu instrukcji odwołanie do normy EN 1298, a to norma dotycząca rusztowań jezdnych. Czyli sprytna manipulacja udawania, iż konstrukcja ta to nie rusztowanie nie udała się.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
4. Montaż rusztowań, ich eksploatacja i demontaż powinny być wykonywane zgodnie z instrukcją producenta albo projektem indywidualnym.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.
O czym musi pamiętać montażysta podczas montażu rusztowania:
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
2. Przed montażem lub demontażem rusztowań należy wyznaczyć i ogrodzić strefę niebezpieczną.
3) w czasie burzy lub wiatru, o prędkości przekraczającej 10 m/s.§ 125. Zrzucanie elementów demontowanych rusztowań i ruchomych podestów roboczych jest zabronione.
w szczególności podczas ich składania, demontażu lub zmiany, muszą być:
1) oznaczone znakami ostrzegawczymi, zgodnie z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach, oraz
2) odpowiednio odgraniczone za pomocą środków uniemożliwiających dostęp do strefy niebezpiecznej określonej w odrębnych przepisach.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
§ 124. Pozostawianie materiałów i wyrobów na pomostach rusztowań i ruchomych podestów roboczych po zakończeniu pracy jest zabronione.
4. Łączenie ze sobą dwóch sąsiednich ruchomych podestów roboczych oraz przechodzenie z jednego na drugi jest zabronione.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.
§ 8c. 4
3. Elementy nośne rusztowania muszą być zabezpieczone przed poślizgiem poprzez przytwierdzenie ich do powierzchni nośnej albo muszą posiadać urządzenia przeciwpoślizgowe lub być zabezpieczone za pomocą innych środków o równoważnej skuteczności działania, powierzchnia nośna zaś musi mieć wystarczającą nośność.
4. Należy zapewnić stateczność rusztowania.
5. Rusztowania przejezdne muszą być zabezpieczone odpowiednimi środkami uniemożliwiającymi przypadkowe ich przemieszczenie się w trakcie pracy na wysokości.
6. W przypadku gdy elementy rusztowania nie są gotowe do użytkowania,
w szczególności podczas ich składania, demontażu lub zmiany, muszą być:
1) oznaczone znakami ostrzegawczymi, zgodnie z wymaganiami określonymi
w odrębnych przepisach, oraz
2) odpowiednio odgraniczone za pomocą środków uniemożliwiających dostęp do strefy niebezpiecznej określonej w odrębnych przepisach.
z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu;
Odbiór rusztowania dokonuje kierownik budowy lub uprawniona osoba to zdanie budzi wiele kontrowersji, ponieważ znajduje się wiele osób, które interpretują uprawnioną osobę w bardzo różny sposób. Należy jednak pamiętać iż uprawniona osoba to osoba posiadająca uprawnienia budowlane w zakresie konstrukcyjno – budowlanym. Rozumiem, że jak nie ma budowy to nie ma kierownika budowy i jest kłopot z odbiorem rusztowania. Rusztowania w szczególności przejezdne są wykorzystywane np. przez służby utrzymania ruchu do serwisowania maszyn na wysokości. Jeśli na takim zakładzie jest zatrudniona osoba z uprawnieniami budowlanymi w zakresie konstrukcyjno – budowlanym to nie ma problemu jeśli nie to mamy kłopot z eksploatacją rusztowania zgodnie z prawem. Jak potwierdza korespondencja z 2005 r. Głównego Inspektora Pracy z Ministerstwem Transportu i Budownictwa oraz Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego. Pomimo ostatniego zdania w tym piśmie brałbym je jednak pod uwagę ponieważ każdy Sąd kiedy dostałby takie pismo myślę że wziąłby je pod uwagę.
Jak również wynika z tej korespondencji jeśli kierownik budowy nie posiada uprawnień budowlanych w zakresie konstrukcyjno – budowlanym to również nie może odebrać rusztowania.
Wzory protokołów odbioru technicznego rusztowania z listami kontrolnymi poniżej oraz edytowalne wersje protokołów wraz z przykładowymi tablicami informacyjnymi (informacja o eksploatacji) pod linkiem
![]() |
Perełka – najkrótszy protokół odbioru technicznego rusztowania jaki widziałem. Nie jest to ustawka. Taki protokół znalazł na jednym z rusztowań mój pracownik. |
O czym należy pamiętać aby praca na rusztowaniu było bezpieczna:
z instrukcją producenta.
- raz w miesiącu jeśli rusztowanie jest w ciągłym użytkowaniu,
- po przerwach dłuższych niż 10 dni.
- po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonania prac.
- Montaż rusztowania niezgodnie z instrukcja producenta – montaż z różnych elementów (najczęściej Altrad Mostostal rusztowanie Rotax Plus i Layher rusztowanie Allround) jednego rusztowania, choć w obu przypadkach w instrukcjach opracowanych prze producenta wyrazie jest napisane, iż montaż rusztowania może odbywać się tylko na oryginalnych częściach.
![]() |
Arcydzieło sztuki montażu. Rusztowanie złożone z czterech różnych systemów. |
Z powodów problemów technicznych dalszy ciąg w artykule: https://przygodybehapowca.blogspot.com/2020/05/tragedia-na-rusztowaniu-ciag-dalszy.html
Przydatny artykuł !!!!
Ten komentarz został usunięty przez administratora bloga.
Dobrze napisany, przydatny artykuł
Bardzo pomocny artykuł, dzięki